پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، نسبت فراوانی و تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی در شهرستان اردل (استان چهارمحال و بختیاری)

زمین لغزش به عنوان یکی از معضلات جهانی در در سرتاسر جهان باعث خسارات سنگین جانی و مالی می شود. شناسایی عوامل موثر در وقوع زمین لغزش های یک منطقه و پهنه بندی خطر آن یکی از ابزارهای اساسی جهت کنترل این پدیده و مکان یابی پروژه های عمرانی می باشد. این تحقیق با هدف شناسایی عوامل موثر در ایجاد پدیده زمین لغزش و مشخص کردن مناطق دارای پتانسیل لغزش در بخشی از شهرستان اردل (استان چهارمحال و بختیاری) به روش های فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (ahp)و نسبت فراوانی (fr)انجام شده است. نقشه پراکنش زمین لغزش ها با استفاده از بازدیدهای میدانی و به کمک تصاویر google earth و نقشه های زمین شناسی تهیه شد. آنالیز فراوانی زمین لغزش به کمک همه نقشه های موضوعی در دسترس تهیه شد. فراوانی زمین لغزش ها در هر کلاس از نقشه های موضوعی مشخص گردید و سپس با ارائه یک مدل رگرسیون رابطه بین خطر لغزش و نقشه موضوعی مشخص شد. به کمک مدل رگرسیون حساسیت هر نقشه موضوعی به لغزش تعیین گردید و با هم روی هم قرار دادن نقشه های حساسیت به لغزش، نقشه نهایی لغزش تعیین گردید. ماتریس مقایسات زوجی بوسیله ی نقشه های مدل ارتفاعی منطقه، شیب، جهت شیب، زمین شناسی، خاک، فاصله از گسل ها، فاصله از جاده ها، فاصله از آبراهه ها، کاربری و پوشش گیاهی و اطلاعات کارشناسی طراحی شد و وزن هر نقشه موضوعی محاسبه شد. نتایج نشان دادند که کاربرد تفکیک مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و نسبت فراوانی برای پدیده ی سنگ لغزش نزدیک به هم هستند. مدل تهیه شده به روش نسبت فراوانی برای تفکیک رده های خطر متوسط به بالا مناسب تر بود. از میان مدل های برازش داده شده به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و نسبت فراوانی، مدل تهیه شده برای رخداد خاک لغزش نسبت به سایر مدل ها از صحت بالاتری برخوردار بود. هم چنین نقشه خطر تهیه شده به روش ahp نشان داد که بیش از 77 درصد از زمین لغزش ها در پهنه هایی با خطر زیاد و بسیار زیاد قرار می گیرند. هم چنین مقایسه نقشه های خطر و عوامل موثر بر لغزش نشان می دهد که عوامل فاصله از جاده، شیب و فاصله از رودخانه بیشترین تاثیر را بر رخداد زمین لغزش در منطقه مطالعاتی دارند و کمترین تاثیر برزمین لغزش مربوط به عوامل فاصله از گسل و جهت شیب می باشد.